Çarşamba, Nisan 01, 2015

Babaya Mektup / Franz Kafka

Yazar    : Franz Kafka
Yayınevi : Can Sanat Yayınları
Çeviri   : Cemal Ener
Orijinal İsim : Brief an den Vater
Orijinal Dil  : Almanca
Orijinal Yayın Tarihi : 1919
Çeviri Yayın Tarihi : 2008

'Ve şimdi burada sana yazılı bir cevap vermeyi deniyor olsam da, bu fazlasıyla eksik kalacaktır, çünkü bu korku ve onun etkileri senin karşında yazarken de ket vuruyor bana ve dahası meselenin büyüklüğü, hafızamın ve aklımın sınırlarını çok aşıyor.' s. 15

Babaya Mektup, Franz Kafka'nın 1919'da babası Hermann Kafka'ya hitaben yazdığı mektubun kitaplaştırılmış hali. Kafka mektubuna babasının 'Neden hala benden korkuyorsun?' sorusuna karşılık cevap vererek başlıyor ve kişiliğinin oluşmasında babasının etkilerine gidiyor. Gerek fiziksel, gerek mantıksal olarak kendisinden çok güçlü bir baba ile yaşadığı olayları tarifliyor. Bunları tariflerken defalarca, babasını artık suçlamadığını ama onun da kendisini (Kafka'yı) suçlamaması gerektiğini dile getiriyor.

Pazartesi, Mart 30, 2015

Sessiz Bir Ölüm / Simone de Beauvoir

Yazar    : Simone de Beauvoir
Yayınevi : İmge Kitabevi
Çeviri   : Bilge Karasu
Orijinal İsim : Une mort tres douce
Orijinal Dil  : Fransızca
Orijinal Yayın Tarihi : 1964
Çeviri Yayın Tarihi : 2009

'Benim gözümde annem hep varolmuştu; günün birinde, yakında, yok olacağını göreceğim hiç aklıma gelmemişti. Sonu, doğumu gibi, bir masal zamanına karışıyordu. Kendi kendime 'Ölecek yaşa geldi' dediğim zaman, birçok başka söz gibi, bomboş sözler söylüyormuşum. Şimdi, ilk olarak, onda, ortaya çıkması ertelenmiş bir ceset görüyordum.' s. 22
Bir kere okudum, aradan zaman gecti, bir kere daha okudum... Bu dönem yazarlarına hayranlığım her geçen gün artmaya devam ediyor. Kitabı duru lisanı ile Türkçe'ye çeviren Bilge Karasu'ya ayrıca teşekkür etmek lazım sanırım. Kitabın derimin altına işlemesinin sebebi çevirinin kuvveti diye düşünüyorum.

Bir kadın ve annesi. Annenin düşüp, hastanede bir süre kalması ve bu süre içinde kadının gerek kendine gerek annesine, gerek ikisi arasındaki ilişkiye tekrar bakması. Ölüm yakınlaşırken, ölümün gölgesi altında hayata tekrar bakması. Azımsanamayacak şekilde yoğun, derin ve acı verici bir süreç. Bir kadın ve annesi arasındaki ilişkiye bu kadar açık yüreklilikle ve korkmadan bakabilen sayılı kadından bir tanesi herhalde Simone de Beauvoir.

Kitapta karşınıza çıkacak belli başlı bazı kavramlar; kaygı, ölüm, hayata bağlılık, dine bağlılık, sevgi, sevginin ayrılması/bulunması, pişmanlık acısı, yalnızlık, özgürlük, inançlarından taviz vermeden en yakındakilerini bile dinlemeden yürüyebilme gücü. Tüm bunları yaşarken bildiği, yaşadığı her yere nasıl yabancılaştığını, her yerin nasıl grileştiğini de anlatıyor. İnsanın kendi gerçeğine inebilmesi belki de en zor ve en beklenmeyen anlarda olabiliyor...

Perşembe, Şubat 12, 2015

Vanessa ve Virginia / Susan Sellers

Yazar    : Susan Sellers
Yayınevi : Sel Yayıncılık
Çeviri   : Suğra Öncü
Orijinal İsim : Vanessa and Virginia
Orijinal Dil  : İngilizce
Orijinal Yayın Tarihi : 2008
Çeviri Yayın Tarihi : 2010

'Sözcülerle uğraşan sendin. Bir olayı ele alıp onun özünü ortaya koyacak biçimde anlatmayı sen biliyordun. Ben senin yeteneklerine sahip değildim. Sen şimdi burada olsaydın bu hikayeyi nasıl anlatacağını bilirdin. Gerçeğin iç yüzünü ortaya çıkarmanın ve ortaya çıkardığın şeyi insanın yüreği kan ağlarken coşturacak kadar şiirsel sözcüklere dökmenin bir yolunu bulurdun.' s. 20

Vanessa ve Virginia, Virginia Woolf ve Vanessa Bell'in arasındaki sevgiyi, çekişmeleri, kıskançlıkları, hayatı resmeden ve iki kadın arasında yaşanabileceklere ışık tutan bir roman. Susan Sellers Vanessa'nın ağzından yazdığı romanı yazarken o güne kadar yazılmış bir çok biyografiden faydalanmış. Bu sebeple kitabı okurken Vanessa'nın anlattığı bir dünyanın içinde o dönemi (Bloomsbury) gerçek anlamda yaşıyor insan.

Hep önde veya şöhret olarak gördüğüm Virginia Woolf'un kızkardeşi Vanessa'nın da aslında ne kadar inanılmaz bir karakter olduğunu kitapla birlikte anladım. Resme, insanlara, hayata olan tutkusu tartışılmaz ve yalın bir dille gözler önüne seriliyor. Resimlerini yaparken hissettiklerini anlattığı bölümler, insanın gerçekten içinden gelene nasıl karşı koyamadığını, her ne ise onunla birlikte varolduğunu tekrar tekrar gösteriyor. Aynı aileden gelen, aile içinde aynı acıları yaşamış iki kadının hayatlarını nasıl farklı kıldıklarını anlatıyor. Virginia'nın içindeki dalgalanmaları Vanessa'nın ağzından dinliyor insan.

Kitapta benim yakalayabildiğim kavramlar; ölüm, karşılıklı ve/veya karşılıksız aşk, kıskançlık, kaygı, cinsellik, savaş, hayatta olan herşeye rağmen hayata tutunup dilediğin gibi yaşama savaşı. Bunların haricinde her okuyucunun kendine göre farklı kavramlar bulacağına da inanıyorum.

Salı, Ocak 06, 2015

Direnen İstanbul / Haydar Karabey

Yazar    : Haydar Karabey
Yayınevi : Ayrıntı Yayınları
Orijinal Dil : Türkçe
Orijinal Yayın Tarihi : 2014

Direnen İstanbul


'Hiçbir şey 30-40 yıldan fazla dayanamayacak mı bize? Her şeyin içeriğini oyup, yeniden ve yeniden ne olduğu bilinmeyen kavramcıklarla sürekli tartışacak mıyız? Başka işimiz mi yok? Her şeyi her gün yıkıp yeniden mi yapmaya kalkışacağız? İstanbul'da neler olduğunu tartışmanın ve doğru düzgün kavrayabilmeye çalışmanın ne yararı var? Bir şey değişebilir mi? Bilmiyorum, ne olduğunu anlarsak belki olgular karşısında kendimizi doğru konumlandırır ve yalnızca rahat ederiz. Bir mimar, yaşadığı kentine, toplumuna, çevresine karşı sorumluluk duyuyorsa en azından bu durumu sorgulamalı, anlamalı, anlatmalıdır.' s.147


Yukarıdaki soruları soran, içinde olduğu durumu, çevreyi sorgulayan ve sorumluluk duyan tüm İstanbulluların Haydar Karabey'in bu kitabını okuması gerektiğine inanıyorum. Başka kentlerde yaşayanlarda okuyup kendi kentleri hakkında benzer soruları sormaya başlayabilirler.

Cumartesi, Ocak 03, 2015

Matilda / Roald Dahl

Yazar    : Roald Dahl
Yayınevi : Can Sanat Yayınları
Çeviri   : Lale Akalın
Orijinal İsim : Matilda
Orijinal Dil  : İngilizce
Orijinal Yayın Tarihi : 1988
Çeviri Yayın Tarihi : 2007

Matilda

Matilda, ne yazık ki, çocukluğumda tanıştığım kitaplardan birisi değildi. Hatta ilk önce filmiyle tanıştım. Ne zaman ki evlendim ve kocamla kütüphanelerimizi biraraya getirdik sadece Matilda ile değil Roald Dahl'ın bütün kitapları ile tanışma şansım oldu.

Tanımıyorsanız kesinlikle tanışın, Roald Dahl başka bir dünya. Yetişkinlerin de keyif aldığı çocuk kitabı yazmayı başaran sayılı yazardan bir tanesi. Büyük bir hayalgücü yanında ince bir mizah anlayışı var. Her kitabından farklı keyif alıyor insan.